Հյուսիսային Ղազախստանի տարածաշրջանում տասնյակ ֆերմերներ կարող են կորցնել արոտներն ու խոտհարքերը, որոնք նրանց հատկացվել են տարիներ առաջ, հայտնում է Sputnik Ղազախստանի թղթակիցը։
Գյուղմթերք արտադրողները մեկը մյուսի հետևից դիմումներ են ստանում դատարան՝ իրենց հողատարածքներ տրամադրելու տասը տարվա վաղեմության գործարքներն անվավեր ճանաչելու վերաբերյալ։ Պատճառը հողի տրամադրման կարգում հայտնաբերված խախտումներն էին։ Իսկ պատճառը մասնավոր տնտեսություններից անասնագլխաքանակի համար արոտավայրերի բացակայությունն էր։
Սակայն, ըստ ձեռնարկատերերի, հայցերը վերաբերում են նաև նոսր բնակեցված կամ ամբողջովին ամայացած գյուղերի մոտ գտնվող հողատարածքներին։ Ֆերմերները օգնության համար դիմել են Հյուսիսային Ղազախստանի մարզի ձեռներեցների պալատին։
Պահանջները գալիս էին այնտեղից, որտեղ չէին սպասում
Պահանջների պատճառ է հանդիսացել բնակավայրերի սահմաններում և առանց մրցույթների անցկացման հողամասերի տրամադրման կարգի խախտումը։ Սակայն ֆերմերները ստեղծված իրավիճակում իրենց մեղքը չեն տեսնում և կարծում են, որ 10-15 տարի առաջ պաշտոնյաների թույլ տված սխալների պատճառով այսօր չպետք է տուժի բիզնեսը, որն, ի դեպ, հսկայական գումարներ է ներդրել ստացված հողի վրա, օգտագործում է դրանք։ իրենց նախատեսված նպատակի համար: և բարեխղճորեն վճարել հարկերը:
Նման իրավիճակում հայտնված տնտեսություններից մեկը «Վոզվիշենկո-ՍԿ» ՍՊԸ-ն է Գաբիթ Մուսրեպովի շրջանից։ Փոխտնօրեն Դենիս Պոսովեցն ասում է, որ 2012 թվականին հողամաս տրամադրելու նպատակը Անասնաբուծության զարգացման ծրագրի իրականացումն էր։ Գործընկերությունը ԱՄՆ-ից ներմուծել է Aberdeen Angus բուծման 300 գլուխ: Այժմ անասնագլխաքանակն արդեն 1.5 հազար գլուխ մսեղեն է։
2019 թվականի վերջից ձեռնարկությունը սկսել է կառուցել 1,800 գլուխ նախատեսված հզորությամբ կաթնամթերքի անասնաբուծական համալիր։ Առաջին փուլի շինարարությունն արդեն ավարտվել է, մատակարարվել է եվրոպական տեխնիկա, գնվել է անասունների մի մասը։
«Այս անասունը դրսում է պահվում։ Հետեւաբար, նրան անհրաժեշտ է հզոր կերային բազա։ 2014 թվականին Վոզվիշենկա գյուղի մոտ հողատարածք են տվել՝ խոտհունձ անելու համար։ Մենք այս հողերն օգտագործել ենք մսամթերքի համալիրի անասնակերի բազայի որակը բարձրացնելու համար, իսկ այս տարվանից՝ նաև կաթնամթերքի ֆերմայի համար անասնակեր դնելու համար։ Այս հողատարածքների զավթման պահանջների խնդիրը մեզ համար շատ զգայուն է։ քանի որ մենք արդեն մեծ գումարներ ենք ներդրել դրանց արմատական բարելավման համար՝ անասնակեր խոտերի, խոտի, սիլոսի ցանելու և պարարտանյութերի կիրառման համար: մոտ 648 հա. Պետական կառույցները հողակտորների դուրսբերումը պատճառաբանում են նրանով, որ բնակչության մեջ անասնագլխաքանակն աճում է, իսկ չափորոշիչներին համապատասխան արոտավայր չկա։ Թեև մենք մասնակցում ենք բնակչությանը ինքնարժեքով անասնակեր տրամադրելուն և հողատարածք ենք տրամադրում անասունների արածեցման համար, այդ թվում՝ մեր ցանքատարածքները բերքահավաքից հետո»,- բացատրում է Դենիս Պոսովեցը:
Նույն խնդիրն է առաջացել նաև Մագժան Ժումաբաևի շրջանի «Աթաբայ» ֆերմայում։ Ֆերմայի ներկայացուցիչ Ալֆիա Կուլժաբաեւան ասում է, որ ինքն ու իր ամուսինն արդեն ութ տարի է, ինչ զբաղվում են ընտանեկան բիզնեսով։ Մինչ հողը ստանալը պետական ծրագրով ձեռք են բերել 44 գլուխ խոշոր եղջերավոր անասուն։
«2014 թվականին Բաստոմարի գյուղական շրջանի որոշմամբ հող ենք ստացել։ Անասնաբուծության պետական մի քանի ծրագրերի ենք մասնակցել։ Մենք պայմանագիր ունենք Maslodel LLP-ի հետ, այնտեղ կաթ ենք մատակարարում։ Այժմ ունենք խոշոր եղջերավոր անասուն, մանր եղջերավոր անասուն և ձիերի անասնաբուծություն՝ մոտ 600 գլուխ։ Մենք աշխատում ենք գրեթե ութ տարի։ Հիմա էլ ծանուցում ենք ստացել, որ ուզում են խլել մեր հողատարածքը՝ 485 հա։ Մեզ ասում են, որ Եկատերինովկա գյուղի բնակիչներն իրենց անասունները արածեցնելու տեղ չունեն։ Չնայած գյուղում հինգ տնտեսություն կա, իսկ բնակչությունն ընդամենը 25 գլուխ խոշոր եղջերավոր անասուն ունի։ Միաժամանակ բնակչությունը մեր հողատարածքներում անասուններին անարգել արածեցնում է, արգելքներ չկան»,- նշում է ձեռնարկատերը։
Նա նշում է, որ եթե Խ.Հ.-ից հողը խլեն, իրենք ուղղակի անասուններին արածեցնելու տեղ չեն ունենա։
«Խոշոր վարկեր ունենք, լիզինգ ենք վերցրել։ Հիմա մենք չգիտենք՝ ինչ անել։ Նույն իրավիճակում կան բազմաթիվ տնտեսություններ, որոնք հողն օգտագործում են իրենց նպատակային նպատակներով՝ որպես արոտավայրեր, արածեցնում են անասունները, խոտ են հավաքում։ Մեզ բացատրում են, որ խնդիրն այն է, որ գյուղական թաղամասի որոշմամբ մեզ տրվել է այս հողը, բայց պետք է մրցույթ լիներ։ Բայց սա մեր մեղքը չէ։ Եվ մենք պետք է պատասխան տանք»,- ասում է գործարարը։ «Մեր նման անասունի համար մեզ ավելի շատ հող է պետք, բայց մենք չենք խնդրում, որ մեզ ավելի շատ տան, մենք ուղղակի ուզում ենք մերը պահել»:
Իրավաբանական խորհրդատու Ելենա Պրիգոժենկոյի կարծիքով՝ խնդիրը համակարգային է. Այսպես, վերջին տվյալներով գյուղատնտեսական տնտեսվարող սուբյեկտների դեմ առնվազն 35 հայց է նախապատրաստվել, իսկ 16 գործ արդեն քննվում է տնտեսական դատարանում։
Գործերը հարուցվել են գյուղատնտեսության վարչության կողմից՝ մարզի դատախազության ներկայացրածի հիման վրա։
«Գյուղատնտեսության վարչությունը, լինելով վերահսկող մարմին, 2022 թվականին հայտնաբերել է, որ խախտումներ են եղել գյուղմթերք արտադրողներին հողօգտագործման իրավունքի տրամադրման հարցում։ Պարզվել է, որ արոտավայրերն ու խոտհարքերը տրամադրվել են բնակավայրերի սահմաններում և առանց մրցույթի։ Այն, որ վերահսկող մարմինը խախտումներ է հայտնաբերել միայն 2022 թվականին, մինչդեռ անասնաբուծության ոլորտում այժմ գործող ձեռնարկություններն իրենց հողօգտագործման իրավունքը ստացել են 2010 թվականից, այսինքն՝ անցել է ավելի քան տասը տարի։ Ըստ այդմ, իրավասության հարցն առաջանում է հիմնականում հողային կապերի բաժինների համար, որոնք հողօգտագործման իրավունք են տվել առանց օրենքի պահանջներին համապատասխանելու, ինչպես նաև կարգավորող մարմիններին: Ստացվում է մի իրավիճակ, երբ պետական մարմինների շղթայում մենք ամենուր ունենք անգործունակության պահ, բայց մասնավոր տնտեսվարող սուբյեկտները ստիպված են այս ամենը «անջատել»»,- նշում է իրավախորհրդատուը։
Ի դեպ, առաջին ատյանի դատարաններն արդեն բավարարել են հողատարածքները պետական սեփականություն վերադարձնելու մի քանի հայցեր։ Ավելին, ներկաների կարծիքով՝ իրենք խնդրին վերաբերվել են ֆորմալ և հաշվի չեն առել բազմաթիվ վիճահարույց հարցեր։ Ձեռնարկատերերը մտավախություն ունեն, որ այս պրակտիկան զանգվածաբար կկիրառվի։
Մի կրակեք ուսից
Ելենա Պրիգոժենկոն նշում է, որ հողի վրա աշխատելու տասնամյակի ընթացքում ֆերմերների մեծ մասը հսկայական գումարներ է ներդրել ոչ միայն գյուղատնտեսության զարգացման, այլ նաև հենց գյուղերի համար: Իսկ որոշ բնակավայրերում գյուղացիական տնտեսություններն անգամ քաղաք են ստեղծում, որոնց շնորհիվ գյուղն ապրում է, մարդիկ աշխատանք ունեն։
Այս իրավիճակի բուն պատճառը բնակչության արածեցման համար արոտավայրերի սակավության խնդրի լուծման անհրաժեշտությունն է։ Սակայն իրենք՝ ֆերմերներն ասում են, որ սննդի մատակարարման հարցում իրենց և բնակչության միջև շատ դեպքերում կոնֆլիկտներ չեն լինում։ Ավելին, ըստ ձեռնարկատերերի, որոշ դատավարություններում խոսքը հիմնականում սակավամարդ ու ամայի գյուղերի մոտ գտնվող վայրերի մասին է։
Իսկ այն վայրերում, որտեղ խնդիրն իսկապես կա, այն կարելի է կարգավորել արտադատական կարգով։ Բայց պաշտոնյաները, անհասկանալի պատճառներով, անմիջապես դիմեցին ծայրահեղ քայլերի, նույնիսկ չմտածելով, թե ի վերջո ինչպես կարող են նման միջոցները ի վերջո հանգել, առաջին հերթին հենց բնակչության համար: Հիմա անհատ ձեռներեցները բարեկարգում են արոտավայրերը, ցանում են, պարարտացնում են, իսկ վաղը հողը կմնա ինքն իրեն, դրանով զբաղվող չի լինի, արդյունքում իրավիճակը կարող է հանգեցնել անասնակերի, այդ թվում՝ անասունների անհետացման. անձնական օժանդակ հողամասերից.
Ձեռնարկատերերի պալատում հանդիպման մասնակիցները նշեցին, որ եթե փոքր տնտեսությունները կորցնեն իրենց հողերը, ստիպված կլինեն անասուն մորթել, իսկ խոշոր բիզնեսը ստիպված կլինի անասնակեր գնել, ընդհանուր առմամբ իրավիճակը կազդի անասնաբուծության զարգացման վրա։ շրջան։ Միաժամանակ իրավիճակը ստեղծվել է երկրում պարենային անվտանգության ապահովման անհրաժեշտության մասին երկրի նախագահի խոսքերի ֆոնին, որում կարևոր դեր է խաղում գյուղատնտեսության զարգացումը։
Իրենց դիրքորոշումը փոխանցեցին նաեւ դատախազության ներկայացուցիչները
«Պահանջները ներկայացվում են համատեղ աշխատանքի հիման վրա։ Անցյալ տարվա նոյեմբերին կատարված վերլուծությունը ցույց է տվել, որ տեղի են ունեցել հողային օրենսգրքի 26-րդ և 48-րդ հոդվածների խախտումներ։ 26-րդ հոդվածում ասվում է, որ բնակչության կարիքների համար օգտագործվող և նախատեսված հողերը քաղաքացիների կողմից հողօգտագործման չեն տրամադրվում։ Վերլուծության համար հիմք է հանդիսացել պետության ղեկավարի հրամանը՝ լուծել արոտավայրերի սակավության հարցը: Մի կողմից, մենք հասկանում ենք, որ ձեռնարկատերերը ներդրել են գումար և ջանք, սակայն բիզնեսի շահերը պաշտպանելիս չպետք է մոռանալ. ժողովրդի շահերից, իսկապես արոտավայրերի պակաս կա»,- ասաց դատախազը։ Հյուսիսային Ղազախստանի շրջանի դատախազության հանրային շահերի պաշտպանության վարչություն Սանատ Կաբուլաև.
Նա համաձայնեց, որ կան դեպքեր, երբ պետք է անհատապես մոտենալ, հատկապես, եթե որոշում կա, որ գյուղը փակ է, որտեղ արոտավայրերի պակաս չկա, և գյուղում մնացած այս երեք բնակիչներն աշխատում են նույն ձեռնարկատիրոջ մոտ։
«Բայց եթե օրենքի դիրքից նայեք, ապա ամեն դեպքում խախտում կա, ուստի բոլոր հողակտորներին հարց ենք բարձրացրել. Երկրորդ խախտումը հողային օրենսգրքի 48-րդ հոդվածով է, որ հողամասերը պետք է տրամադրվեն աճուրդով։ Ինչո՞ւ է սա նորմ՝ հարգվում են այլ ձեռնարկատերերի շահերը, կա մրցակցություն»,- պարզաբանեց դատախազը։
Գյուղատնտեսական արտադրողները կարծում են, որ անհրաժեշտ է օբյեկտիվ վերլուծություն կատարել և հրապարակել դրա արդյունքները, իսկ այն բնակավայրերում, որտեղ իսկապես արոտավայրերի պակասի խնդիր կա, փորձել գտնել փոխզիջումային լուծում, որը կհամապատասխանի բոլոր կողմերին, այլ կերպ ասած՝ անել. ոչ թե կտրեք ուսը, այլ կիրառեք հավասարակշռված մոտեցում:
Հավասարակշռված մոտեցում
Ավելի ուշ Ձեռնարկատերերի պալատը հայտնեց, որ բացատրական հանդիպում է կայացել Հյուսիսային Ղազախստանի մարզի դատախազի և ձեռնարկատերերի միջև, ովքեր տուժել են այս խնդրից։ Հյուսիսային Ղազախստանի շրջանի դատախազ Բաղբան Թայմբետովը վստահեցրել է, որ բնակավայրերի սահմաններում արոտավայրերի և խոտհարքների հողօգտագործման դադարեցման հարցին ուշադրությամբ մոտենալու է։
«Մենք լիովին հասկանում և կիսում ենք բնակչության մտահոգությունները։ Միևնույն ժամանակ, պետք է հասկանալ, որ բիզնեսով զբաղվելու 10-15 տարիների ընթացքում, իսկ խոսքը իրական բիզնեսի մասին է, մարդիկ զգալի ներդրումներ են կատարել, վարկեր են ստացել, սելեկցիոներ են գնել, վերակառուցել կամ կառուցել են անասնապահության օբյեկտներ, արմատական բարեկարգել են նաև արոտավայրերն իրենք՝ ցանելով բազմամյա խոտաբույսեր»,- իր խոսքում ընդգծեց Հյուսիսային Ղազախստանի մարզի ձեռներեցների պալատի փոխտնօրեն Ժենիս Կազիևը։ ամբողջ աշխարհով մեկ: Մենք կարծում ենք, որ ներկայացված յուրաքանչյուր հայց պահանջում է հատուկ, ուշադիր ուշադրություն և ուսումնասիրություն: Ե՛վ բարեխիղճ ձեռներեցին, և՛ արոտավայրերի ու խոտհարքների կարիք ունեցող բնակչությանը չպետք է մենակ թողնել իրենց խնդրի հետ»։
Ինչին ի պատասխան շրջանի դատախազ Բաղբան Թայմբետովը նշել է, որ բնակավայրերի հողերի վերադարձը պետության ղեկավարի հանձնարարականն է, հետևաբար իրենք չեն կարող չեղարկել հայցերը, սակայն համաձայնում են յուրաքանչյուր դեպք դիտարկել առանձին։
«10 օրվա ընթացքում մենք աշխատանքային խումբ կստեղծենք շրջանի ակիմատի և Ձեռնարկատերերի պալատի հետ, որին դուք նույնպես կմիանաք»,- ձեռներեցներին դիմեց Հյուսիսային Ղազախստանի մարզի դատախազ Բաղբան Թայմբետովը։ ավելին։ Այսինքն, որպեսզի հասկանաք, մենք չենք պատրաստվում չմտածված մոտենալ այս հարցին։ Ներգրավելու ենք նաև զարգացման ինստիտուտներ՝ «ԿազԱգրո», «ՍԷԿ» և այլն, որպեսզի կարողանաք վերազինել նոր ստացված հողերը։ Այսինքն՝ քանի դեռ չսարքավորում եք, իրականում ոչ ոք չի վտարվի հին հողերից, այսինքն՝ դրա համար ձեզ որոշակի ժամանակ կտրվի, քանի որ պետության մեղքն է, այլ ոչ՝ ձերը»։
Նաև մարզի դատախազն ընդգծել է, որ այն հողատարածքների համար, որտեղ երկար ժամանակ բնակավայրեր չկան, պահանջները կվերցվեն։
Ի դեպ, օրերս «Ամանաթ» կուսակցությանը կից «Ջեր ամանաթի» հանձնաժողովի արտագնա նիստի ժամանակ հայտնի դարձավ, որ Հյուսիսային Ղազախստանի մարզում պետական սեփականության է վերադարձվել 18.9 հազար հեկտար արոտավայր։ Հողատարածքներն այսուհետ կօգտագործվեն գյուղացիների կողմից, այդ թվում՝ իրենց անձնական ագարակներն ու խոտհարքերը արածեցնելու համար։